czwartek, 3 listopada 2022
PORADA PRAWNA DLA DZIAŁKOWCÓW
Bardzo często działkowcy zadają pytania w kwestii nabycia działki przez osoby bliskie po zmarłym działkowcu. Nie jest to sprawa występująca nagminnnie, jednakże często jest sporna i tu przedstawiamy prawne wyjaśnienie.
Zasady uzyskania prawa do działki po śmierci działkowca zostały określone w art. 38 ustawy z dnia 13 grudnia 2013r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2017r., poz. 2176 z późn. zm.). Zgodnie z powołanym przepisem prawa, w pierwszej kolejności o prawo do działki może ubiegać się współmałżonek zmarłego działkowca. Podstawą do uzyskania tytułu prawnego do działki jest jego oświadczenie o wstąpieniu w stosunek prawny wynikający z umowy dzierżawy działkowej, złożone w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci działkowca (współmałżonka). Po złożeniu stosownego oświadczenia współmałżonek wstępuje do umowy dzierżawy działkowej, której stroną był zmarły działkowiec (współmałżonek). W przypadku, gdy zmarły działkowiec był osobą samotną lub jego współmałżonek w terminie 6 miesięcy nie złożył stosownego oświadczenia, to o tytuł prawny do działki mogą ubiegać się inne osoby bliskie (dzieci, rodzice, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa oraz osoby pozostające z działkowcem w stosunku przysposobienia, zgodnie z art. 2 pkt 8 powołanej ustawy). Podstawę do ubiegania się o prawo do działki stanowi wniosek osoby zainteresowanej, złożony w terminie zakreślonym w ustawie, tj. 3 miesiące od dnia wygaśnięcia uprawnienia współmałżonka zmarłego działkowca i 6 miesięcy od śmierci działkowca, w przypadku gdy był on osobą samotną. W sytuacji, gdyż z wnioskiem o ustanowienie prawa do działki wystąpi tylko jedna osoba uprawniona, zarząd ROD zawiera z nią umowę dzierżawy działkowej. Natomiast w przypadku gdy z wnioskiem o ustanowienie prawa do działki wystąpi kilka uprawnionych osób, o ustanowieniu prawa do działki rozstrzyga sąd. Zasadne jest zawarcie umowy dzierżawy działkowej dopiero po upływie terminu do złożenia wniosku o ustanowienie prawa do działki, gdyż wygasają wówczas roszczenia pozostałych osób bliskich z tego tytułu. W przypadku zgłoszenia się kliku uprawnionych, o ustaleniu prawa do działki rozstrzyga sąd w postępowaniu nieprocesowym, biorąc pod uwagę w szczególności okoliczność, czy osoba wnioskująca o prawo do działki korzystała z niej ze zmarłym działkowcem. Z powołanych przepisów prawa wynika, iż członkostwo współdziałające nie stanowi samodzielnej przesłanki do przyznania dziecku działkowca prawa do działki na wypadek jego śmierci. Niewątpliwie będzie to bardzo istotny argument dla sądu prowadzącego postępowanie w sprawie ustalenia osoby, która uzyska prawo do działki w przypadku ubiegania się o nie przez klika osób uprawnionych. Zatem ostatecznie o prawie do działki zadecyduje sąd, a członkostwo współdziałające jednej z uprawnionych osób ubiegających się o prawo do działki może stanowić ważną przesłankę.
Jeśli chodzi o płatności to zgodnie z § 147 pkt 5 Statutu PZD -działkowiec, który nabył prawo do działki swojego współmałżonka albo nabył prawo do działki po zmarłym małżonku nie wnosi podwyższonych opłat okreslonych w §147 pkt 1 ppkt 1 i 2 Statutu PZD (czyli tzw opłaty inwestycyjnej i wpisowego). Natomiast działkowiec, który nabył prawo do działki po osobie bliskiej zgodnie z § 147 pkt 4 Statutu PZD nie wnosi tylko tzw. opłaty inwestycyjnej.