JAK ZOSTAĆ DZIAŁKOWCEM
Czym jest PZD?
Polski Związek Działkowców (PZD) jest ogólnopolskim stowarzyszeniem ogrodowym kontynuującym ponad 120-letnią tradycję ruchu działkowego w Polsce. Związek prowadzi 4695 rodzinnych ogrodów działkowych, w których znajduje się 906 887 działek o łącznej powierzchni 40 988 ha (stan organizacyjny na 31.12.2015 r.). Ponieważ działka jest przydzielana rodzinie, która w Polsce liczy zazwyczaj cztery osoby, przyjmuje się, że z działek korzysta blisko 4 miliony osób. Polski Związek Działkowców jest to organizacja społeczna, której celem, a zarazem zadaniem jest zapewnienie jej członkom możliwości aktywnego wypoczynku i prowadzenia upraw ogrodniczych na własne potrzeby.
Wszystkie tereny, które podlegają PZD, a na których zorganizowane są rodzinne ogrody działkowe stanowią środek do celu, jakim jest stworzenie dla ludzi możliwości spędzenia czasu w specjalnie ukształtowanym, zdrowym, ekologicznym otoczeniu, jakim jest rodzinny ogród działkowy.
Z członkostwa w PZD wynikają prawa, a także obowiązki dla działkowca. Najistotniejszym z praw jest możliwość użytkowania działki, czyli przebywania, spędzania wolnego czasu wraz z rodziną na terenie ogrodu, uprawiania ziemi, korzystania z infrastruktury i urządzeń znajdujących się w ogrodzie, członkowie mają także prawo zarządzania ogrodem. Natomiast podstawowym obowiązkiem jest przestrzeganie prawa związkowego.
Uzyskanie członkostwa w PZD, a co za tym idzie prawa użytkowania działki w ROD jest dość proste. Konieczne jest zachowanie pewnych warunków formalnych zawartych w aktach prawa związkowego.
Kto może zostać działkowcem?
Członkostwo w PZD jest otwarte dla wszystkich, bez względu na wiek, płeć, rasę czy religię. Jednak, aby móc starać się o członkostwo w PZD konieczne jest:
• osiągnięcie pełnoletniości,
• posiadanie stałego miejsca zamieszkania na terenie RP.
Zarząd ROD, który decyduje o przydziale działki ma również obowiązek brać pod uwagę takie czynniki, jak:
• funkcje działki, tj. zapewnianie rodzinie możliwości aktywnego wypoczynku,
• statutowe zadania PZD w zakresie pomocy rodzinie i niepełnosprawnym,
• warunki bytowe,
• miejsce zamieszkania,
• oraz warunki pracy osoby ubiegającej się o działkę.
W praktyce oznacza to, iż zarząd przydzieli działkę tej osobie, która z powyższych względów będzie bardziej jej potrzebować lub użytkowanie przez tą osobę działki będzie w większym stopniu spełniało cele, jakie stawia przed sobą PZD.
Jak zostać działkowcem?
1) Wybór rodzinnego ogrodu działkowego.
Pierwszą czynnością, jaką należy wykonać jest znalezienie ogrodu znajdującego się w niedalekiej okolicy, zapewniającego możliwość nieutrudnionego dojazdu i rzeczywiste korzystanie z działki.
Istnieją dwa rodzaje ogrodów: miejskie znajdujące się w granicach administracyjnych miast i podmiejskie na terenach bardziej odległych, poza granicami miasta. Przy wyborze konieczne jest uwzględnienie możliwości komunikacyjnych swoich i swojej rodziny, a także ilości wolnego czasu, jaki chce się poświęcić na użytkowanie działki w ROD.
2) Kontakt z zarządem ROD.
W ogrodzie, w którym dana osoba chce uzyskać możliwość użytkowania działki funkcjonuje zarząd ROD, informacje o godzinach urzędowania zarządu znaleźć można najczęściej na tablicy informacyjnej znajdującej się przy wejściu do ogrodu, bądź też na domu działkowca. Zarząd ROD udzieli osobie zainteresowanej informacji, czy w ogrodzie znajduje się nieużytkowana działka, którą będzie można przydzielić tej osobie. Informacje dotyczące wolnych działek udzielane są również w Zarządzie Ogrodu, których adresy i numery telefonów znajdują się w na stronie www.nadzieja24.pl. W ogrodach mogą być wolne działki w związku z faktem, iż zdarza się, że członkowie Związku zmuszeni są ze względów np. zdrowotnych zrezygnować z użytkowania, bądź też działka z innych przyczyn pozostaje bez użytkownika.
3) Formalne wymagania uzyskania członkostwa w PZD i prawa użytkowania działki.
Na gruncie aktualnych przepisów prawo do działki nie jest połączone z członkostwem w PZD. Jednakże jeżeli działkowiec chce mieć wpływ na to co w ogrodzie się dzieje, czyli np. brać udział w walnym zebraniu, ustalać opłaty w ogrodzie - musi być członkiem PZD. Podsumowując - jeżeli działkowiec chce w pełni działać w ogrodzie zarządzanym przez PZD - musi uzyskać prawo do działki oraz zostać członkiem PZD. Prawo do działki w ogrodzie można uzyskać poprzez: w przypadku działki wolnej, w gestii zarządu ogrodu - poprzez podpisanie z zarządem ogrodu umowy dzierżawy działkowej. Po podpisaniu umowy - osoba staje się pełnoprawnym działkowcem w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym lub w przypadku przekazania prawa do działki przez innego działkowca - poprzez podpisanie z nim umowy przeniesienia praw do działki w formie pisemnej z podpisami poświadczonymi notarialnie oraz złożenie wniosku do zarządu ROD o zatwierdzenie takiej umowy. Zarząd ROD ma dwa miesiące, od daty złożenia wniosku, na jego rozpatrzenie. W przypadku zatwierdzenia - działkowiec staje się pełnoprawnym działkowcem w ROD. Zarząd może odmówić zatwierdzenia umowy z ważnych przyczyn (także z wskazaniem innej osoby, która umowę może podpisać), odmowa jest dokonywana na piśmie, a każda z stron może skierować ją do sądu o uznanie za bezpodstawną. Jeżeli zarząd ROD nie wypowie się w ciągu dwóch miesięcy - przyjmuje się, że umowę zatwierdził.
Każdy kandydat i działkowiec obejmujący działkę w ogrodach zarządzanych przez PZD ma obowiązek przejść szkolenie organizacyjne oraz dokonać stosownych opłat.
4) Szkolenie
Szkolenie to jest organizowane przez Okręgowy Zarząd w Legnicy i obejmuje szereg kwestii organizacyjnych, formalno-prawnych oraz ogrodniczych.
5) Opłaty.
Kolejną czynnością, jaką należy wykonać, po podjęciu uchwały przez zarząd ROD o przyjęciu w poczet członków PZD i przydzieleniu działki, jest wpłacenie na rachunek bankowy, bądź w kasie ogrodu wpisowego i opłaty inwestycyjnej. Natomiast w terminie do 30 czerwca każdego roku istnieje obowiązek uiszczenia składki członkowskiej, także opłaty na rzecz ogrodu i innych opłat wynikających z regulaminu ROD, a uchwalonych przez walne zebranie, które jest najwyższym organem samorządu PZD w ROD, w terminach ustalonych przez ten organ.
6) Charakterystyka poszczególnych opłat:
• Wpisowe jest to opłata jednorazowa. Wysokość tej opłaty ustalana jest przez Krajową Radę PZD. Podlega ona podziałowi: 20% wpisowego przeznaczane jest na Fundusz Oświatowy ROD, 60% na Fundusz Oświatowy okręgowego zarządu PZD i 20 % na Fundusz Oświatowy Krajowej Rady PZD. Obecnie wpisowe ustalone jest w wysokości od 150 do 300 złotych. Okręgowy Zarząd określa wysokość wpisowego w ROD będących na obszarze jego działania, kierując się wielkością miast, statusem ROD, stanem ich zagospodarowania, a także wielkością działek.
Wpisowe poprzez Fundusz Oświatowy przeznaczone jest na wdrażanie wiedzy poprzez szkolenia, literaturę i działalność instruktorów, Społeczną Służbę Instruktorską. Nowy członek Związku ma prawo i obowiązek uczestniczenia w szkoleniu podstawowym z zakresu prawa działkowego i ogrodnictwa (zagospodarowania i modernizacji działki, uprawa i nawożenie działki, zasady ochrony roślin i dobór preparatów dozwolonych do stosowania na działkach, uprawy warzyw, uprawa roślin sadowniczych, uprawa roślin ozdobnych. Ważną sprawą jest wdrażanie zasad współżycia społecznego, przecież na 1 ha ogrodu użytkuje działki 25 rodziny i każda z tych rodzin szuka na działce wypoczynku, spokoju i zdrowego środowiska.)
Ponadto każdy nowy członek otrzymuje bezpłatnie przez 1 rok (12 numerów) miesięcznika „Działkowiec”, który jest jedynym pismem ogrodniczym na rynku dostosowanym treścią do potrzeb działkowców, statut PZD i regulamin ROD. Obecnie jest to książeczka „Prawo w PZD”. Ma prawo korzystać z literatury ogrodniczej, będącej w posiadaniu zarządu ROD oraz porad instruktora ogrodniczego.
• Składka członkowska uiszczana jest przez każdego członka PZD. Ustala ją corocznie Krajowa Rada PZD, przy czym w przypadku kiedy członkami są współmałżonkowie uprawiający jedną działkę to każdy z nich opłaca 50% składki.
• Opłata inwestycyjna ustalana jest przez zarząd ROD każdego roku, zgodnie z instrukcją Krajowej Rady PZD, która stanowi, że przy ustalaniu opłaty należy się kierować wartością środków trwałych istniejącej w ROD infrastruktury w przeliczeniu na jedną działkę. Jest to wkład wnoszony przez użytkownika działki na Fundusz Rozwoju ROD, z którego finansowana jest przez ROD rozbudowa i modernizacja infrastruktury, urządzeń i obiektów w istniejącym ogrodzie.
Każdy zarząd ROD ustala samodzielnie wysokość opłaty inwestycyjnej, przyjmując jako podstawę wartość infrastruktury w ogrodzie będącej wspólną własnością ogrodu wytworzoną wspólnym wysiłkiem (pracy i środków finansowych) dotychczasowych członków.
6) Członkostwo PZD
Żeby stać się członkiem PZD, wraz z dokumentami dotyczącymi ustalenia prawa do działki, kandydat składa w zarządzie ROD deklarację członkowską PZD. Zarząd przyjmuje członka PZD podejmując stosowną uchwałę. Jak wskazaliśmy powyżej - tylko członkowie PZD w danym ogrodzie działkowym decydują o działaniu ogrodu, najważniejszych jego sprawach, biorą udział w wyborach do organów PZD, decydują o ogrodowych opłatach. Ponadto tylko członkowie PZD mają możliwości korzystania z nieodpłatnych usług PZD w tym m.in. brania udziału w szkoleniach, pokazach, korzystania z porad Służby Instruktorskiej.
7) Stosowanie przepisów
Ostatnim krokiem, który powinien być systematycznie przez działkowca podejmowany, jest stosowanie przepisów związkowych poznanych na szkoleniu i znajdujących się w książce „Prawo w PZD, a także na stronie internetowej www.pzd.pl, czyli korzystanie z praw, jakie posiada, wykonywanie obowiązków i użytkowanie działki zgodnie z nimi.
8) Uwagi dodatkowe
Ważna rzeczą jest wskazanie czy chcemy ubiegać się o nadanie członkostwa także współmałżonkowi. Jeśli tak, należy to wskazać w podaniu i deklaracji członkowskiej, a wtedy zarząd ROD przyzna prawa członkowskie także drugiemu małżonkowi, który staje się również członkiem PZD i użytkownikiem działki.
Współmałżonkowie mogą użytkować tylko jedną działkę w ROD. Wyjątek: małżonkowie mogą użytkować dwie działki tylko w sytuacji, gdy użytkowali je przed zawarciem małżeństwa. W przypadku, gdy oboje małżonkowie zostają członkami PZD, wpłacają oni tylko jedno wpisowe, jedną składkę członkowską i jedną opłatę inwestycyjną.
Działkowiec może również złożyć pisemnie do zarządu ogrodu oświadczenie, w którym wskaże osobę bliską (współmałżonka, dzieci, rodziców, rodzeństwo i ich dzieci), wspólnie z nim korzystającą z działki, jako swojego następcę na wypadek śmierci. Oświadczenie to wiąże zarząd ROD, co oznacza, że zarząd ROD musi przydzielić działkę po zmarłym wskazanej osobie bliskiej. Oświadczenie takie może być w każdym czasie odwołane przez członka. Gdy działka przejmowana jest w użytkowanie przez małżonka, bądź osobę bliską po osobie zmarłej, osoba ta zwolniona jest z konieczności uiszczenia opłaty inwestycyjnej.
W przypadku rezygnacji z członkostwa w PZD i użytkowania działki istnieje prawo wskazania osoby bliskiej, jako swojego następcy. Zarząd ROD jest zobligowany do przyjęcia tej osoby w poczet członków i przydzielenia działki użytkowanej przez zrzekającego się. Zarząd nie jest jednak związany wskazaniem rezygnującego, jeżeli wskazana osoba nie jest osoba bliską w rozumieniu prawa związkowego.